|
Winnaar Prijs Historisch Onderzoek Provincie Oost-Vlaanderen
Op een koude januaridag in 1941 werd in Ertvelde-Rieme een 39-jarige man aan een executiepaal gebonden. Hij onderging zijn lot in een ijzige stilte. De Gentenaar Remi Cours was de eerste Belg die na een Duits proces tijdens de bezetting werd gefusilleerd. Bij een sabotageactie had hij op een Duitse soldaat geschoten. In de rechtbank maakte deze vader van vier kinderen wegens zijn handicap geen schijn van kans - hij was doofstom. De drie daaropvolgende jaren zouden in Brugge en Gent nog tientallen doodsvonnissen volgen. Auteur Tim De Craene (°Gent, 1986) schetst in “Terechtgesteld. Duitse executies in Oost- en West-Vlaanderen” de verhalen van de fusillades in Oostakker, Rieme en Loppem. Als historicus (UGent, 2008) ontleedt hij alle facetten van deze duistere geschiedenis: de processen, de Duitse modus operandi, de slachtoffers, de tragische ontdekkingen na de bevrijding. Een gids naar de overblijfselen van de executieplaatsen vandaag verbindt dit verleden met het heden. Tijdens zijn onderzoek maakte Tim De Craene enkele merkwaardige vaststellingen. Zo blijkt dat een aantal van de slachtoffers ten gevolge van een represaillemaatregel als gijzelaar werd terecht-gesteld. Anderen hadden dan weer geen enkele band met het verzet, en werden gefusilleerd wegens misdaden van gemeen recht. Het meest tot de verbeelding spreekt de executie van niet minder dan vijf broers, die samen jarenlang het Waasland onveilig hadden gemaakt. De geboeide, verzwakte en weerloze mannen, de korte bevelen, de opeenvolgende salvo’s - de verhalen in dit boek zijn soms brutaal, maar steeds schrijnend. Het is de verdienste van de auteur dat bijna zeventig jaar na de feiten een eerlijke en wetenschappelijk verantwoorde weergave verschijnt over deze problematiek.
Inhoudsopgave
Voorwoord door prof dr. Bruno De Wever
Terechtstellingen in bezet België
De doodstraf in België en Duitsland - Dodentol van het Belgisch verzet - Aantal terechtgestelden - Duitse terechtstellingsplaatsen in België - Duitse organisatie - De bezettende militaire overheid - De politie- en inlichtingendiensten -De militaire strafrechtplegers - Het executiepeloton
Kroniek van een aangekondigde dood.
De lijdensweg van de gefusilleerden Arrestatie - Gevangenschap - Veroordeling - Genadeverzoek - De laatste nacht - Naar de executieplaats - Fusillade - Begraving - Administratie
De Slachtoffers
Remi Cours, de herontdekte held - 17 April 1942. De eerste collectieve terechtstelling - Rieme als vaste terechtstellingsplaats in 1942 - Een eerste crimineel in Rieme gefusilleerd - De bende van Bazel - Een veedief als held herdacht - De fusillade in Loppem - West-Vlaamse executies naar Rieme verplaatst - Een dodelijk schampschot - Zomer 1943. Een terugkeer naar Rieme? - De gefusilleerden van Oostakker (Najaar 1943-1944) - Oostakker als vaste terechtstellingsplaats - Zwart, wit of grijs? - Rang noch stand: Arbeiders, ambtenaren en zelfstandigen - November 1943. De eerste gijzelaars - Terechtstellingen hervat op 20 mei 1944 - Hilaire VDB, de gekraakte verzetsman - Acht gijzelaars sterven in Oostakker - Zomer 1944: ononderbroken terechtstellingen - Vijftien gijzelaars als tragisch einde - Andere slachtoffers?
De Erfenis
Ruiming van de begraafplaats Oostakker: ontgraving, identificatie en autopsie - Herbegrafenis - Van executieplaats tot executieoord - Herdenking - De executieoorden Oostakker, Rieme en Loppem
|
